Seksuele vorming – Rutgers (2024)

Zoeken

Kinderen beginnen al vroeg met hun seksuele ontwikkeling. Dat gaat vanzelf en in het begin spelenderwijs. Toch weten we vanuit de wetenschap en de praktijk dat kinderen en jongeren hier ondersteuning van volwassenen bij kunnen gebruiken. Dat helpt ze om een gezonde ontwikkeling door te maken.

Volgend thema Abortus

Home Thema’s Seksuele vorming

Rol van ouders in de relationele en seksuele ontwikkeling van hun kind

Ouders en verzorgers hebben als primaire opvoeders een belangrijke rol bij de seksuele opvoeding van kinderen en jongeren. Zijn een voorbeeld voor hun kind en geven hun kind belangrijke waarden en normen mee, waaronder liefde, eigenwaarde en respect voor henzelf en anderen.

Seksuele vorming op school helpt leerlingen aan vertrouwen en respect

Naast ouders en verzorgers hebben leerkrachten en schoolleiders een belangrijke rol. Zij geven kinderen en jongeren belangrijke kennis, sociale- en communicatieve vaardigheden mee. Ook op het gebied van weerbaarheid, relaties en seksualiteit.

Op school ontmoeten kinderen leeftijdsgenoten met verschillende achtergronden en perspectieven. Dit biedt een belangrijke kans om van elkaar te leren en te leren hoe je respectvol met jezelf en elkaar omgaat. En om te werken aan een veilig school- en klassenklimaat. Relationele en seksuele vorming draagt daaraan bij.

Goede lessen relationele en seksuele vorming helpen kinderen en jongeren om een positief beeld van zichzelf en hun lichaam te ontwikkelen. Ze leren om respectvol met zichzelf en anderen om te gaan. Daardoor kunnen ze hun eigen wensen en grenzen aangeven. Én deze bij anderen herkennen en respecteren. Ook dragen lessen relationele en seksuele vorming positief bij aan een veilig school- en klassenklimaat.

Kinderen en jongeren ontwikkelen kennis en vaardigheden die bijdragen aan een gezonde en veilige ontwikkeling. Daardoor kunnen ze ook op latere leeftijd gezonde, veilige en bewuste keuzes te maken. Dat voorkomt problemen zoals seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), en onbedoelde en ongewenste tienerzwangerschappen. Ook zijn ze weerbaarder tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld.

Benieuwd naar meer achtergrondinformatie en onderzoek? Lees dan ons kennisdossier

Informatie voor jongeren

Kinderen, pubers en jongvolwassenen zitten vol vragen. Om die te kunnen beantwoorden, is het belangrijk dat zij de juiste informatie krijgen. Op school, maar ook daarbuiten, zoals bijvoorbeeld online. Daarvoor zijn er de pubergids.nl, sense.info en seggsy.nl: sites waarop we antwoord geven op alle mogelijke vragen. Op zanzu.nl bieden we informatie in 16 verschillende talen. Deze info is ook goed te beluisteren. Zo kunnen ze zelf vorm aan hun seksuele vorming geven.

Lespakketten, informatie, tools en trainingen voor scholen

Scholen zijn wettelijk verplicht om aandacht te besteden aan seksuele vorming en seksuele diversiteit. Diversiteit gaat over keuzes en verschillen. Om scholen hierin te ondersteunen ontwikkelen we lesmateriaal over uiteenlopende thema’s, zoals vriendschap en relaties, wensen en grenzen, gender en seksuele diversiteit, maar ook seks en de media. Sommige onderwerpen behandelen we in speciale themaweken.Het lesmateriaal maken we voor alle onderwijsniveaus. Ons aanbod ontwikkelen we op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten. Het is erkend en opgenomen in de databank Gezond Leven.

Manifest betere seksuele vorming

Seksuele vorming op scholen moet beter. Veel beter. Dat vinden jongeren, docenten, onderwijsorganisaties en expertisecentra. Op 3 oktober 2022, tijdens de jaarlijkse Johannes Rutgers Dialoog, kregen Dennis Wiersma (minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs) en Mariëtte Hamer (regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag) daarom het Manifest voor betere seksuele vorming aangeboden.

Dit manifest is een initiatief van Rutgers in samenwerking met 37 jongeren- en maatschappelijke organisaties. Met het manifest pleiten de organisaties gezamenlijk voor beter seksuele vorming voor alle onderwijssoorten.

Lees meer over het manifest

1/4

Voor de basisschool en het speciaal onderwijs Week van de Lentekriebels

Een jaarlijkse projectweek in maart met lessen op school over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. De week helpt om deze thema’s structureel in het schoolplan op te nemen.

Meer over de Week van de Lentekriebels

Voor basisschool en het speciaal onderwijs Lesmethode 'Kriebels in je buik'

Deze digitale methode is een doorlopende leerlijn van groep 1 tot en met 8, met lessen die de seksuele ontwikkeling van kinderen volgen.

Meer over de lesmethode

Voor het voortgezet onderwijs, mbo en speciaal onderwijs Week van de Liefde

De Week van de liefde is een leuke en laagdrempelige manier om in de les aandacht te geven aan het thema relaties en seksualiteit. De week is jaarlijks rondom Valentijnsdag.

Meer over de Week van de Liefde

Voor voortgezet onderwijs en mbo Lesmethode 'Lang Leve de Liefde'

Liefde, relaties, veilig vrijen en seksualiteit staan centraal in de methode en bestaat uit drie lespakketten die elk specifiek zijn gemaakt voor verschillende onderwijstypes.

Meer over de lesmethode

Jongeren stimuleren op te komen voor elkaar

Jongeren kijken vooral naar elkaar om te zien wat normaal is. Vooral in de groep van 12 tot 25 jaar. Uit onderzoek weten we dat veel jongeren het niet altijd eens zijn met normen en ongelijkheid die ze in hun omgeving tegenkomen. Maar hierover iets te zeggen blijkt moeilijk voor ze. Daarom hebben wij Social Change Agents. Deze jongeren laten zien hoe je je wel kunt uitspreken. Zo komen dingen in beweging en komt er meer veiligheid, gelijkheid en gedeelde verantwoordelijkheid over seks.

Leer onze Social Change Agents kennen

Onderzoek om kennis verder te ontwikkelen en te brengen

Nederlandse scholen moeten seksuele vorming geven. Maar dat gebeurt nog niet overal goed. Of maar van 1 kant bekeken. De kwaliteit en de inhoud staan niet vast en worden niet getoetst. Hierdoor wisselt de kwaliteit per school, blijkt uit onderzoek van de Inspectie van Onderwijs in 2016.

Onderzoek in 2020 laat zien dat verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en het afwijzen van discriminatie niet op alle scholen wordt uitgedragen. Dat terwijl jongeren aangeven meer behoefte te hebben aan informatie over seksuele diversiteit en gender en het goed kunnen aangeven van wensen en grenzen.

Bekijk het overzicht van al onze onderzoeken op het gebied van seksuele vorming

Opkomen voor belang van goede seksuele groeimogelijkheden

Onze kennis is niet statisch, we onderzoeken, we leren en ontwikkelen steeds door. Wij passen onze informatie en lesmateriaal hierop aan. En blijven politici en beleidsmakers vertellen dat onderwijs rond seksuele vorming, diversiteit en respect belangrijk is. We geven voorbeelden en maken plannen hoe je dit goed doet, zodat zij wetgeving en beleid kunnen maken of aanpassen.

Met de GGD’en samenwerken voor gezonde kinderen en jongeren

We werken samen met lokale GGD’en in het hele land. We adviseren medewerkers in het aangaan van gesprekken met jongeren. Ook trainen we medewerkers in hoe zij scholen het beste kunnen ondersteunen om te werken aan een gezonde leefstijl.

Ondersteuning voor ouders en opvoeders bij het opvoeden

Informatie die we aan kinderen en jongeren geven Alles over pubers: wat er allemaal verandert en hoe daarmee om te gaan Informatie in 16 talen, ook te beluisteren Alle info over lesmaterialen, trainingen en meer voor leraren en docenten Informatie over seksualiteit voor volwassenen en jongvolwassenen Samenwerking met partners met tips en trucs over opvoeden Kennis, tips en handvatten voor professionals in het onderwijs Kennis, tips en handvatten voor professionals in de kinderopvang

Lees meer

Rutgers Dialoog 2023: De strijd om seks anno 2023

Nieuws

13 februari 2023

Ruim 200 scholen besteden aandacht aan seksuele vorming tijdens Week van de Liefde

Lees meer

Ruim 200 scholen besteden aandacht aan seksuele vorming tijdens Week van de Liefde

Uw browser (Internet Explorer 11) is verouderd en wordt niet meer ondersteund. Hierdoor werkt deze website mogelijk niet juist. Installeer Google Chrome of update uw browser voor meer internetveiligheid en een beter weergave.